Angst of paniekaanval, wat nu?

Als je veel prikkels binnenkrijgt waardoor je gestrest raakt, merk je vaak ook dat je angsten kunnen toenemen. En bij meer rust is de angst vaak ook minder. Het zenuwstelsel is hard aan het werk als je veel prikkels tot je krijgt. Je stresshormonen gaan aan het werk en je adem gaat hoger en sneller. Ook zet je meer spanning op je spieren. Dit alles kan ervoor zorgen dat je angst groeit. En soms zo erg groeit dat je een angst of paniekaanval kan krijgen. De druk in je hoofd wordt groter en groter omdat je de energie omhoog knijpt en hier vasthoudt. Je raakt het gevoel met je lichaam kwijt en kan alleen nog maar doemdenken. Het voelt alsof je geen controle meer hebt over je lichaam en geest en dat ze een eigen leven gaan leven. 

En je wilt juist niet over doemscenario's nadenken, maar het lijkt alsof je geen keuze hebt. Alles in je is bezig met gevaar en willen vluchten. Je hebt geen oog meer voor wat er om je heen gebeurd, je bent alleen maar bezig met je doemgedachten en de fysieke klachten hiervan.

Paniekaanval

Je voelt dat je meer gaat zweten, je hart gaat sneller kloppen, je spieren spannen aan en je wordt duizelig. Je hoort mensen wel praten maar weet eigenlijk niet echt wat ze zeggen. Je hebt het gevoel alsof je doodgaat of in ieder geval een hartaanval gaat krijgt. En dat geeft nog meer angstige gedachten. Je bent de grip op de realiteit verloren en kan alleen maar denken aan wat er met je aan de hand is en hoe het weg gaat.

Je bent bang dat mensen het aan je zien. Je gaat een aantal keer naar het toilet in de hoop dat het zakt. Je kijk wel naar een ander maar ziet ze eigenlijk niet echt. Je wilt dat het weg gaat. Het MOET weg. NU. Je gaat er harder tegen vechten want het komt je ECHT niet uit nu. "Ik laat het niet zien en doe gewoon alsof er niks aan de hand is". Je raakt benauwder en kan geen gesprek meer volgen, je voelt dat je nu toch echt moet vluchten want vechten lukt niet meer. Je hele zenuwstelsel raakt overbelast met alle gevolgen van dien. 

Begrip

Een paniekaanval is serieus heel heftig. Als je het zelf nooit hebt meegemaakt kun je hier wel een verbeelding van maken, maar zal je het nooit echt begrijpen. Het voelt letterlijk alsof je doodgaat en dat voelt heel angstig. Het lijkt letterlijk alsof je even niet kunt functioneren. Uiteindelijk maak je de klachten zelf vaak erger door er alleen maar mee bezig te zijn en allerlei doemgedachten bij te bedenken, maar het lijkt alsof het logisch denken in een paniekaanval "uitgeschakeld" staat. Het is dus ook een enorm moeilijke stap om deze gedachtes te veranderen. 

Daarbij stuit je vaak op onbegrip in je omgeving. Wat je "hoeft toch helemaal niet bang te zijn?" of "jij bang? dat past helemaal niet bij je". Ze begrijpen niet waarom je gaat vermijden of afwezig lijkt. Het voelt eenzaam en je probeert het niet te vertellen aan anderen in angst voor afwijzing. Soms zijn er zelfs zo vaak paniekaanvallen, dat je geen andere uitweg meer ziet dan medicijnen nemen om deze angst te onderdrukken. De kwaliteit van leven wordt hierdoor zeker beter, maar het onderliggende probleem sluimert wel door.

Tips bij een paniekaanval

Mijn tips zijn mede gebaseerd op mijn eigen ervaring , dus het hoeft niet voor iedereen te werken. Zoek vooral naar methodes die bij jou passen.

• Forceer en push jezelf nooit. Met name als je op je werk of in gezelschap bent is het moeilijk om toe te geven aan je paniekgevoel. Je probeert je vaak nog aan te passen en er het beste van te maken, vaak ten koste van jezelf. Voel goed of je weg moet gaan of kan blijven in een situatie en probeer jezelf niet te vormen naar de situatie maar naar wat jij op dat moment nodig hebt.
• Blijf in contact met wat je voelt. Hoe moeilijk dat ook is in het moment van je paniekaanval, houdt voor ogen dat het ook weer stopt. Je mag voelen wat je voelt. Vul niet in waardoor het komt of hoe het sneller weggaat maar laat toe wat er is. Snelle hartslag, zweten enz. Als je het heel moeilijk vindt om te voelen op dat moment, probeer dan je gevoel te benoemen. Ik voel...dat ik tril. Ik voel....dat mijn nek gespannen is enz. 
• Praat liefdevol tegen jezelf. Dat lijkt zo makkelijk want het zijn je eigen woorden. Maar het is juist makkelijker om jezelf af te wijzen en boos te zijn op jezelf als je paniek ervaart. Als je jezelf verteld dat je dit gevoel kent en weet dat het straks weer over is dus dat je het er laat zijn, gaat het gevoel ook eerder weg. En dan niet geforceerd deze woorden gaan denken en ondertussen denken wat een onzin je jezelf verteld, voel ook dat het waar is.
• Geef aan dat je paniek voelt en even nodig hebt om bij te komen of liever wilt gaan. Als je probeert vol te houden voor een ander of de sfeer niet wilt verpesten door te zeggen dat je paniek ervaart, zal je juist het tegenovergestelde uitlokken. Je geniet niet, je bent niet aanwezig en wil liever vluchten. Een ander zal je beter begrijpen als je aangeeft wat je voelt zodat ze je de ruimte even kunnen geven om tot rust te komen.
• Probeer in het hier en nu te blijven tijdens een paniekaanval. Lange tijd dacht ik dat dat betekende dat ik om mij heen moest kijken en moest zien wat er allemaal was of moest denken aan leuke dingen om mijzelf af te leiden. Ik probeerde mijzelf zo te forceren in het hier en nu dat de angst wel even verdween maar net zo hard weer terug kwam. Hier en nu betekende uiteindelijk dat je niet in gedachten schiet met wat er allemaal kan gaan gebeuren of waar je eigenlijk wilt zijn, maar dat je het laat zijn zoals het is op het moment dat je het voelt. Niet vluchten door truckjes en adem tellen, maar je meer bewust worden van je adem en lichaam en dat laten zoals het is. 

Ik wens iedereen die te maken heeft met angst en paniekaanvallen het allerbeste en weet dat het altijd weer goedkomt. Probeer ook vooral te kijken naar alle momenten dat je geen angst ervaart en waarvan je geniet. Ook als zijn het maar kleine momenten, ze zijn zo belangrijk. Houd moed en wees vooral lief voor jezelf, dat verdien je. 

Liefs Marijke